Nieuws

Wat bepaalt de Zondagswet?

De Zondagswet heeft tot doel het wegnemen van belemmeringen die aan de viering van de zondag en christelijke feestdagen in de weg kunnen staan en ter verzekering van de openbare rust op die dagen. Om dit doel te bereiken, beperkt de wet een groot aantal activiteiten die de uitoefening van godsdienst en algemene gelegenheid tot inkering kunnen verstoren. Een aantal van deze verboden kan invloed hebben op het verlenen van een evenementenvergunning. Het gaat om de artikelen 3, 4 en 5 van de Zondagswet.

Artikel 3

• Het is verboden op Zondag zonder strikte noodzaak gerucht te verwekken, dat op een afstand van meer dan 200 meter van het punt van verwekking hoorbaar is.

Volgens artikel 3 van de Zondagswet is het verboden om op zondagen geluid te maken dat op een afstand van meer dan 200 meter hoorbaar is. Hiervan kan de burgemeester echter een ontheffing verlenen na 13:00 uur in de middag. Als de ontheffing verleend is, dan mag de zondagsrust ook worden verstoord. Hoewel er in het artikel gesproken wordt van ‘strikte noodzaak’ hoeft er geen sprake te zijn van ‘zeer dringende redenen’. De gemeenteraad kan regels opstellen omtrent artikel 3 van de Zondagswet. In een uitspraak omtrent een muziekevenement en de Zondagswet heeft de voorzieningenrechter gesteld dat gemeenten niet verplicht zijn om daarvoor regels of beleid te maken.

Artikel 4:

• Het is verboden op Zondag voor 13 uur openbare vermakelijkheden te houden, daartoe gelegenheid te geven of daaraan deel te nemen.

Onder het verbod van artikel 4 van de Zondagswet kunnen ook evenementen vallen. Dit houdt in dat het verboden is om op zondag voor 13:00 uur evenementen te houden. De gemeenteraad kan beslissen om dit verbod ook voor de tijd na 13:00 uur te laten gelden. Maar er kan ook worden voor gekozen om voor en na de tijd van 13:00 uur een ontheffing te laten verlenen door de burgemeester. Uit rechtspraak is gebleken dat indien er een ontheffing is verleend, deze ontheffing eveneens ziet op het geluid dat het betreffende evenement met zich meebrengt. Verder is het goed om te weten dat wedstrijden in het kader van sportbeoefening niet worden aangemerkt als evenementen in de zin van artikel 4 lid 1 Zondagswet.

Artikel 5:

• Het is verboden op Zondag voor 13 uur optochten of bijeenkomsten op openbare plaatsen te houden, daartoe gelegenheid te geven, of daaraan deel te nemen.

Volgens artikel 5 van de Zondagswet is het verboden om op zondag voor 13:00 uur optochten of bijeenkomsten te houden. Uitzondering hierop zijn samenkomsten tot belijdenis van godsdienst dan wel levensovertuiging of wandeltochten die niet door muziek worden begeleid. Overige optochten of bijeenkomsten zijn niet toegestaan. Opmerkelijk is dat artikel 5, in tegenstelling tot artikel 4, geen mogelijkheid kent tot een ontheffing van de burgemeester.

Verhouding tussen burgemeester en gemeenteraad

Als we kijken naar artikel 3 lid 3 en artikel 4 lid 3 van de Zondagswet zien we daar een bevoegdheid van de burgemeester tot het verlenen van een ontheffing. In het verleden zijn vragen gesteld over de verhouding tussen de bevoegdheid van de burgemeester en die van de gemeenteraad. Een van de vragen was of de gemeenteraad het stellen van regels ook kon nalaten en of daardoor de bevoegdheid van de burgemeester zou worden beïnvloed. Destijds gaf de minister aan dat dan ook de burgemeester bevoegd zou zijn om ontheffingen te verlenen. Dit uitgangspunt is gewijzigd toen artikel 5a van de Zondagswet inwerking trad. Vanaf toen gold dat dat de burgemeester alleen een ontheffing kon verlenen als de gemeenteraad deze bevoegdheid aan de burgemeester toebedeelde. Stelde de gemeenteraad hieromtrent geen regels, dan was de burgemeester niet bevoegdheid om een ontheffing te verlenen.

Conclusie

De Zondagswet regelt uniform regels inzake de zondagsrust in Nederland. Gemeentebesturen mogen op onderdelen eigen keuzes hierin maken. Zo is de burgemeester bevoegd om op de volgende onderdelen een ontheffing te verlenen:

- Artikel 2, tweede lid: de burgemeester kan ter bescherming van de godsdienstoefening bepaalde verkeersmaatregelen nemen;

- Artikel 3, derde lid: de burgemeester kan voor de tijd na 13:00 uur ontheffing verlenen van verbod om op meer dan 200 meter hoorbaar te zijn;

- Artikel 4, derde lid: de burgemeester kan ontheffing verlenen van verbod voor of na 13:00 uur van het houden van een evenement.

Van belang is dat de burgemeester alleen ontheffing kan verlenen als de gemeenteraad hieromtrent regels heeft gesteld. De Zondagswet laat het dus toe dat gemeentebesturen op grond van hun autonome regelgevende bevoegdheid aanvullende regels stellen over de zondagsrust. Gemeentebesturen mogen alleen geen nadere regels stellen voor onderwerpen waarin de Zondagswet uitputtend in voorziet. Zo mogen er op basis van de zondagsrust geen belemmeringen worden gesteld voor sportbeoefening of andere vormen van ontspanning op zondag die geen openbare vermakelijkheid vormen.