Nieuws

Verschillende categorieën

Drones zijn ingedeeld in drie categorieën, namelijk: de open categorie (laag risico), de specifieke categorie (gemiddeld risico) en de gecertificeerde categorie (hoog risico). Sinds 1 januari 2024 zijn er nieuwe regels voor het vliegen met drones zowel in de open categorie als in de specifieke categorie. Ten eerste moeten de meeste drones binnen Europa op afstand identificeerbaar zijn (Remote ID). Dit houdt in dat er een digitaal systeem bestaat die via Wifi of Bluetooth een signaal met informatie over de eigenaar van de drone en de locatie waar vandaan wordt bestuurd, uitzendt. Deze regel is bedoeld voor de drones met de C1-, C2-, C3-label en de specifieke categorie. Ten tweede is het verplicht voor het gebruik van de drone in de open categorie om in het bezit te zijn van een Cx-label (eis vanuit de Europese wetgeving). Het Cx-label is een markering die duidelijk zichtbaar op de drone gevestigd moet zijn. Wanneer de drone geen Cx-label heeft en minder dan 250 gram weegt, verandert er qua wet- en regelgeving niks.

De algemene droneregels voor 2024 in de open categorie, ongeacht het gewicht of aanwezigheid van een Cx-label

• De drone mag maximaal 120 meter hoog vliegen;
• De drone moet binnen direct zicht van de piloot gevlogen worden (VLOS);
• De drone mag in Nederland alleen overdag gevlogen worden;
• Het is niet toegestaan om in een (tijdelijke) no-fly zone vliegen;
• Het is niet toegestaan om over menigten te vliegen (article 4 (1) (c) and UAS.OPEN.040 of EU regulation 2019/947).

De regels voor drones vanaf 250 gram zijn:

• De dronepiloot moet in bezit zijn van een EU Dronebewijs;
• De dronepiloot moet zichzelf registreren bij de RDW middels een exploitantnummer.

Van ‘nee tenzij’ naar ‘ja mits’

Voorheen hadden we de Regeling op afstand bestuurde luchtvaartuigen (RAOBL) en de Regeling modelvliegen voor particulieren. Sinds 1 juli 2021 is de Europese regelgeving van kracht gegaan wat betreft vliegen met drones. De bedoeling van deze Europese wetgeving is om verwarring en onwetendheid binnen de EU-landen te vermijden. Ook is het van belang dat er een hoog en uniform niveau van luchtvaartveiligheid is. Doordat er nu onderling goede en heldere afspraken zijn gemaakt tussen de lidstaten, is er ruimte voor nieuwe en innovatieve toepassingen voor drones. De belangrijkste kenmerken van de nieuwe Europese regelgeving zijn:

• Er is geen onderscheid meer tussen recreatieve en beroepsmatige dronebestuurders;
• Het risico voor mensen op de grond en andere luchtruimgebruikers staat centraal in de Europese regelgeving. De Europese regelgeving kent daarom drie risicocategorieën waarin droneoperaties op basis van veiligheids- en privacy risico’s worden ingedeeld: ‘open’, ‘specific’ en ‘certified’;
• De dronebestuurder moet minimaal 16 jaar zijn en zich registreren in een Europees systeem, uitgezonderd bestuurders van speelgoeddrones zonder camera. Het registratienummer van de bestuurder moet op alle drones staan waarmee wordt gevlogen. Vanaf eind 2022 moeten de meeste drones worden voorzien van een up-to-date ‘geo-awareness-systeem’;
• De dronepiloot moet altijd een verplichte kennistoets afleggen, tenzij hij een drone bestuurt die minder dan 250 gram weegt;
• Drones die vallen in de risicocategorieën ’specific’ en ‘certified’ moeten worden geregistreerd bij de RDW.

Gemeente en zeggenschap?

Steeds meer gemeenten krijgen vragen over het gebruik van drones. Daarnaast kan je als gemeente ook gebruik maken van drones. Let hierbij wel op dat je rekening moet houden met artikel 151c Gemeentewet. Als gemeente heb je geen zeggenschap over het luchtruim, in tegenstelling tot het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De ILT is de toezichthoudende instantie als het over overtredingen in het luchtruim gaat. De gemeente heeft wel zeggenschap over de piloot die op haar grondgebied met de drone vliegt. Hierin heeft de gemeente vier rollen:

1. De regelgever: de gemeente kan regels opnemen in de APV in wisselwerking tussen de regels van de luchtruim, bevoegdheden van toezicht en handhaving uitbreiden en de privacywetgeving in acht nemen.
2. De gebruiker: de gemeente kan denken aan crowd-management bij evenementen en gegevens basisregistraties inwinnen.
3. De faciliteerder: de gemeente kan drones laten inzetten door de politie, brandweer en de ziekenhuizen.
4. De beschermheer: de gemeente kan denken aan de bescherming van de natuurgebieden en zorg voor flora en fauna verbeteren.

Drones en privacy

Wanneer de dronegebruiker met een camera aan rondvliegt, heeft hij te maken met de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Je kunt namelijk mensen herkenbaar of identificeerbaar op beeld zetten. De AVG maakt het erg duidelijk dat je als verwerkingsverantwoordelijke alleen persoonsgegevens mag verzamelen wanneer je een gerechtvaardigd doel hebt. Kortom wanneer je met de drone boven een menigte vliegt, waarbij persoonsgegevens worden verzameld, moet je een gerechtvaardigd doel hebben die specifiek en uitdrukkelijk omschreven staat (artikel 5 lid 1 onder b AVG). Daarnaast mag de verwerking van de persoonsgegevens niet in strijd zijn met andere wetgeving, openbare orde of de goede zeden (artikel 3 lid 1 en 2 Wet politiegegevens (Wpg)). Om überhaupt persoonsgegevens te mogen verwerken, moet je als dronegebruiker een goede reden hebben hiervoor. Deze grondslagen staan opgesomd in artikel 6 AVG en je moet je als dronegebruiker kunnen berusten op één van deze zes grondslagen, namelijk: toestemming van de betrokkene, uitvoering van een overeenkomst, wettelijke verplichting, bescherming van een vitaal belang van de betrokkene, publiekrechtelijke taak of gerechtvaardigd belang.

Conclusie

We kunnen concluderen dat drones met een camera zeker persoonsgegevens verwerken. Het vliegen boven een menigte en dus boven een evenemententerrein mag wettelijke gezien niet en je dient  je aan de Europese droneregels en AVG te houden. Je kunt als je een gerechtvaardigd doel hebt om met een camera boven een menigte te vliegen toestemming vragen aan de desbetreffende instantie. Als gemeente heb je ondanks geen zeggenschap over het luchtruim toch mogelijkheden om extra regels op te stellen voor de piloot die met een drone over jouw grondgebied vliegt.