Minister Dijkhoff (VVD) liet op het VVD-congres 500 ballonnen op. De VVD wilde met de actie op een ludieke manier reageren op het verwijt dat de partij te veel proefballonnetjes oplaat. De Partij voor de Dieren vond het niet grappig en heeft aangifte in Den Haag gedaan.
Aanwezigheid van ballonen bij evenementen en feesten kunnen heel feestelijk zijn, alleen als ze ergens aan vastgemaakt worden. Het is bijna Koningsdag en ook tijdens Koningsdag worden er veel ballonnen opgelaten. De Koninklijke Bond van Oranjeverenigingen ontmoedigt voortaan het oplaten van ballonnen. Elke ballon die los de lucht in gaat en in de natuur terechtkomt, brengt ernstige schade toe aan natuur en milieu. Vissen, vogels en andere dieren zien de ballonresten aan voor voedsel en na het eten van de ballonresten kan dit tot verstikking en uithongering leiden.
Gemeenten
Er bestaat geen wettelijke verbod op het oplaten van ballonnen. In 2014 heeft de Tweede Kamer een motie van de Partij voor de Dieren aangenomen die gemeenten oproept actief het oplaten van ballonnen te ontmoedigen.
Tegenwoordig hebben sommige gemeenten gekozen voor een verbod op het oplaten van ballonnen. Gemeenten met een verbod op ballon oplaten hebben dit verbod opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening (hierna: de APV). Of de gemeenteraad heeft besloten dat dit verbod bij de eerstvolgende wijziging van de APV wordt meegenomen. In o.a. Tilburg, Den Haag en Zeist is besloten dat een verbod op ballonoplatingen moet worden opgenomen in de APV. Sommige gemeenten willen een verbod niet in de APV opnemen, omdat handhaving heel lastig is.
Andere gemeenten hebben een ontmoedigingsbeleid. Dit betekent dat de gemeente in de APV geen verbod heeft opgenomen, maar wel verkondigt dat ballonnen schade veroorzaken aan het milieu en alternatieven aanmoedigt of adviseert. Er zijn verschillende vormen van dit ontmoedigingsbeleid. Sommige gemeenten hebben een meldings- of ontheffingsplicht voor grootschalige ballonoplatingen. Andere gemeenten geven voorlichting aan inwoners en ondernemers over hoe ze ook zonder ballonnen een evenement of een feest kunnen vieren. En andere gemeenten laten zelf geen ballonnen op tijdens een evenement. Een gemeente kan ook een evenementenvergunning gebruiken om ballonoplatingen te verbieden of ontmoedigen. In een evenementenvergunning kunnen ook voorwaarden en/of regels opgenomen worden voor het oplaten van ballonnen.
In veel gemeenten is er nog geen beleid. Ten eerste kan dit betekenen dat het onderwerp nog niet besproken is binnen de gemeenteraad. Ten tweede kan dit ook betekenen dat het wel binnen de gemeenteraad besproken is, maar dat besloten is geen verbod en/of ontmoedigingsbeleid in te voeren. Ten derde kan het zijn dat er door de gemeenteraad nog geen besluit is genomen.
Stichting De Noordzee heeft een campagne gelanceerd: ‘Help mee: geen ballon meer in de Noordzee”. In deze campagne roept De Stichting De Noordzee gemeenten, zonder beleid tegen ballonoplatingen, op om een verbod in te stellen. Van de 12 provincies loopt provincie Limburg het verst achter, waar maar 3% van de gemeenten een verbod hebben ingesteld.
Alternatieven
Volgens de VVD was er, tijdens het VVD-congres, gekozen voor de minst schadelijke, afbreekbare ballonnen van latex. Volgens de Wageningen University & Research (WUR) zijn biologisch afbreekbare ballonnen geen milieuvriendelijke alternatief en dus geen oplossing. Want het duurt jaren voor deze ballonnen zijn afgebroken. Omdat afbreekbare ballonen niet snel afbreken kun je het eten ervan door dieren niet voorkomen. Dieren kunnen dan nog steeds verstikken in ballonnen en in linten en mogelijke schade aanrichten in hun maag en darmsysteem waardoor ze sterven van de honger.
Er zijn talloze creatieve en feestelijke alternatieven voor ballonoplatingen. Bijvoorbeeld reuzebellenblazen, bloemen op het water strooien, kaarsen aansteken, vliegeren, show met drones, zwaaien met gekleurde linten, verloting i.p.v. ballonnenwedstrijd, een lasershow, een lampionnenoptocht of ballondieren maken (en niet loslaten) en meegeven aan kinderen.
Conclusie
Slagen van een evenement of een feest hangt niet af van oplaten van ballonnen. Ballonnen in de lucht oplaten kan wel mooi uitzien, maar ze zijn schadelijk voor het natuur en het milieu. Het is een bron van vervuiling en veroorzaakt dierenleed. Gemeenten kunnen een verbod en/of ontmoedigingsbeleid voor het oplaten van ballonnen invoeren. Bij een eigen evenement kunnen gemeenten ook het goede voorbeeld geven door geen ballonnen op te laten en met alternatieven komen voor het oplaten van ballonnen.