Er waren al vuurwerkvrije zones en nu is er ook een tijdelijk landelijk vuurwerkverbod. Dit vanwege Covid-19 en de overbelasting van de medische zorg, zie ons artikel daarover. Het vuurwerkverbod is nu gereguleerd maar wat doen we met Carbidschieten, een oude ingewortelde traditie? Er is nu al een toename merkbaar. Meer mensen zullen overgaan op het carbidschieten als alternatief vermaak. Dit is ook merkbaar bij de handelaren waarbij er nu al meer carbid verkocht wordt dan normaal in deze periode. Dit zal vermoedelijk ook zorgen voor meer slachtoffers, waardoor de druk voor de hulpdiensten alsnog verhoogd wordt. Dit artikel gaat in op de vraag wat carbidschieten inhoudt, wat de veiligheidsrisico’s zijn, welke wet- en regelgeving er aangaande carbidschieten is en wat de standpunten van de politiek en de handhaving zijn.
Wat houdt carbidschieten in?
Voor degene die niet weten wat carbidschieten, of ook wel melkbusschieten, pulleschieten of losschieten genoemd, inhoudt. Dit houdt in dat je in een (melk)bus, container, opslagvat of gasfles op explosieve wijze acetyleengas verbrandt. Dit is afkomstig van een reactie van CaciumCarbide (een verbinding van koolstof en calcium) en water. Dit mengsel vormt zich in een afgesloten ruimte tot Ethyn. Vervolgens wordt dit door een klein gaatje in de bus ontstoken met een harde knal. De deksel of bal schiet uit de afgesloten bus en komt tientallen meters verderop terecht.
Veiligheidsrisico’s
Er kunnen veiligheidsrisico’s ontstaan door het carbid schieten. Allereerst kan er gehoorschade optreden als er geen oorbeschermers wordt gedragen bij het carbidschieten. Daarnaast bestaat de mogelijkheid dat de bus ontploft, doordat de deksel of de bus te hard in de opening van de bus terechtkomt. Ook kan de bus vroegtijdig ontploffen als er een vonkje in aanraking komt met het acetyleengas, het gevolg van deze steekvlam kan zijn dat er brandwonden worden opgelopen. Tevens ontstaat er mogelijk schade of letsel door de deksels of ballen die van de bus worden geschoten. Als laatste is er zorg over het feit dat vuurwerkverkopers overgaan op de verkoop van Carbid. Als zij de carbid bewaren in combinatie met de opslag van vuurwerk (wat er al vaak lag)en er komt een explosie vrij, kan het gevolg hiervan zijn dat er een grote explosie ontstaat.
Wet- en regelgeving
In gemeenten waarbij carbidschieten een jaarlijkse traditie is, zijn er doorgaans regels opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening. De regels zijn bijvoorbeeld dat er aangewezen locaties of een minimale afstand tot de bebouwde omgeving is, aangewezen tijdstippen, welke materialen te gebruiken, hoeveelheid toeschouwers, minimale leeftijd van degene die schiet, maximale geluidsniveau, frequentie van het schieten et cetera. Desbetreffende regels kunnen per gemeente verschillen. Bij sommige gemeenten dien je een ontheffing carbidschieten aan te vragen. In bepaalde situaties is carbid schieten mogelijk een evenement, dit kan als zodanig ook vermeld zijn in de APV. Dit is het geval indien er op een bepaalde locatie meerdere bussen tegelijk of afwisselend worden geschoten en er daarbij toeschouwers zijn die ook nog een drankje nemen. Het is vanuit de noodverordening die nu nog geldend is tijdelijk niet toegestaan om evenementen te organiseren. In de gemeenten waarbij het carbid schieten in de Algemene Plaatselijke Verordening is opgenomen als evenement geldt er dus nu een verbod op Carbid schieten mits het als evenementen zich manifesteert. In andere gemeenten geldt dit verbod niet.
Politieke standpunten
Er wordt vanuit meerdere gemeenten gepleit om naast een tijdelijk vuurwerkverbod ook een tijdelijk verbod op carbid schieten in te voeren. Dit vanwege het niet alsnog belasten van de hulpdiensten en het voorkomen van groepsvorming bij het Carbid schieten. Er is afgelopen maandag een besluit genomen vanuit het Veiligheidsberaad. Er komt geen landelijk verbod op carbidschieten. In streken waar carbidschieten traditie is mag het afsteken onder voorwaarden gewoon doorgaan. Het vervoeren van vuurwerk wordt daarentegen wel verboden. Ook al is er geen landelijk verbod, steeds meer burgemeesters verbieden het afsteken van carbid alsnog tijdens oud en nieuw. Er zijn momenteel lokale verboden in steden, zoals Den Haag, Dordrecht, Hilversum, Haarlemmermeer en Leiden.
Handhaving
Voorzitter Hubert Bruls van het Veiligheidsberaad geeft aan dat er al een algeheel verbod geldt om in bewoonde gebieden geluids- of milieuoverlast te veroorzaken. Het is dus niet toegestaan om carbid te schieten in het bewoonde gebied. Desondanks zijn de boa-en politiebonden voor een tijdelijk landelijk verbod op carbidschieten. Dit mede doordat dit voor de politie en handhaving gemakkelijker is te handhaven en de angst op rellen groot is. Alleen al de handhaving op Covid-19 maatregelen vergt meer capaciteit dan er is en we weten dat er tijdens oud en nieuw normaliter al uitdagingen zijn om alles in goede banen te leiden. De waarschijnlijkheid is groot dat bij een lokaal verbod de mensen alsnog carbid schieten bij een gemeente waarbij dit wel mogelijk is. Hiermee wordt het probleem dus verplaatst en ook dat is onwenselijk.