Het verlenen van een exploitatievergunning en een drank- en horecavergunning is een besluit in de zin van artikel 1:3 lid 1 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Op grond van artikel 3:41 Awb worden besluiten in algemene zin bekend gemaakt door toezending of uitreiking aan de aanvrager. Maar hoe zit het met een wijziging van een verleende exploitatievergunning of/en een drank- en horecavergunning? Zijn gemeenten verplicht om een wijziging van horecavergunningen te publiceren?
Wettelijk kader
Er is geen wettelijke plicht voor gemeenten om een wijziging exploitatievergunning/drank- en horecavergunning te publiceren, maar een belanghebbende moet wel bezwaar kunnen maken. Dit volgt uit de definitie van artikel 1:2 lid 1 Awb en afdeling 3.6. Het niet publiceren van een wijziging exploitatievergunning/drank- en horecavergunning heeft gevolgen voor de bestuursrechtelijke rechtsbescherming zoals bedoeld in artikel 3:45 Awb. Doordat er geen bekendmaking van het besluit plaatsvindt is het niet mogelijk voor een belanghebbende om bezwaar te maken. Indien dus een wijziging van een vergunning niet gepubliceerd wordt en een belanghebbende er te laat achter komt, zal in beginsel het bezwaar niet ontvankelijk worden verklaard vanwege een overschrijding van de termijn voor het indienen van een bezwaarschrift. Op grond van artikel 6:7 Awb bedraagt deze termijn 6 weken. Als een belanghebbende, nadat hij alsnog kennis heeft gekregen van genoemd besluit, een bezwaar wil indienen na het overschrijden van de termijn van artikel 6:7 Awb, kan het bezwaar toch ontvankelijk worden verklaard via de zogenoemde verschoonbare termijnoverschrijding, een regeling in artikel 6:11 Awb.
Verschoonbare termijnoverschrijding
Op grond van artikel 6:11 Awb blijft een niet-ontvankelijkverklaring van het ingediende bezwaar- of beroepschrift achterwege indien, ‘redelijkerwijs niet kan worden geoordeeld dat de indiener in verzuim is geweest’. Er is sprake van verschoonbare termijnoverschrijding bij persoonlijke omstandigheden aan de kant van de indiener, bijvoorbeeld indien de indiener door ziekte of ongeluk in een coma is geraakt en daardoor niet op tijd een bezwaar heeft kunnen indienen. Een termijnoverschrijding is ook verschoonbaar bij gevallen waarin de termijn voor het instellen van een rechtsmiddel is gaan lopen zonder dat de belanghebbende op de hoogde is gesteld van zijn mogelijkheden op dat punt, bij het indienen van een bezwaarschrift na het overschrijden van de termijn is hier sprake van. De termijn voor het indienen van een bezwaar is gaan lopen zonder dat de belanghebbende op de hoogte is gesteld van het genomen besluit. Dit kan gebeuren bij ontbrekende of onjuiste rechtsmiddelenverwijzing en in het geval van andere omstandigheden die voor rekening komen van het bestuursorgaan. Door die omstandigheden wordt een belanghebbende te laat geïnformeerd over zijn mogelijkheid tot het aanwenden van rechtsmiddelen.
Ontbrekende of onjuiste rechtsmiddelenverwijzing
Een termijnoverschrijding kan verschoonbaar zijn wanneer het bestuursorgaan niet of onjuist de betrokkene informeert over de mogelijkheden tot het aanwenden van een bezwaar. Op grond van artikel 3:45 Awb is een bestuursorgaan verplicht om bij bekendmaking van een besluit te informeren over de mogelijkheden tot het indienen van een bezwaar of beroep. Een gebrekkige rechtsmiddelenverwijzing leidt in beginsel tot verschoonbare termijnoverschrijding indien daarop een beroep wordt gedaan, tenzij er redelijkerwijs vanuit moet worden gegaan dat de belanghebbende wist dat hij binnen een bepaalde termijn rechtsmiddelen moest gebruiken. Er is daar sprake van indien de belanghebbende voor afloop van de termijn werd bijgestaan door een professionele rechtsbijstandverlener tenzij er twijfels bestaan over het besluitkarakter van een door het bestuursorgaan toegezonden stuk (zie: ABRvS 21 september 2011, ECLI:NL:RVS:2011:BT2131) of in het geval van burgers en organisaties die regelmatig procederen.
Omstandigheden die voor rekening van het bestuursorgaan komen
Bij omstandigheden die voor rekening van het bestuursorgaan komen is het onredelijk om de gevolgen van de termijnoverschrijding voor rekening van de belanghebbende te laten. Een voorbeeld hiervan is wanneer een derde belanghebbende te laat op de hoogte wordt gesteld van een aan de aanvrager verzonden besluit wegens een ontbrekende of ontijdige publicatie van dat besluit (Kamerstukken II, 1988-1989, 21 221, nr. 3, p. 131). Een ander voorbeeld is als een besluit door het bestuursorgaan niet verzonden is aan de gemachtigde van een belanghebbende terwijl het bestuursorgaan wist dat de belanghebbende door die gemachtigde werd bijgestaan (ABRvS 7 september 2005, ECLI:NL:RVS:2005:AU2132).
Bij ontdekking over genomen besluit na bezwaartermijn geldt korte termijn
Er geldt bij een verschoonbare termijnoverschrijding een harde termijn van 2 weken nadat de belanghebbende van het bestaan van een besluit te weten komt. Een belanghebbende heeft dus geen recht op een volledig nieuwe termijn. Een te laat ingediende bezwaar leidt alsnog tot niet-ontvankelijkheid (zie: ABRvS 22 februari 2017, ECLI:NL:RVS:2017:476).
Ontwikkeling
In 2012 diende de politieke partijen GroenLinks en D66, de Wet Open Overheid (Woo) als initiatiefwetsvoorstel in. Op 26 januari 2021 heeft de Tweede Kamer de Wijzigingswet Woo aangenomen. De wet heeft als doel om overheden transparanter te maken en bevat regels over het actief openbaar en toegankelijk maken van overheidsinformatie. De bedoeling is dat door de Woo overheidsinformatie beter vindbaar, uitwisselbaar, eenvoudig te ontsluiten en goed te archiveren zal zijn. De Woo zal de Wob (Wet openbaarheid van bestuur) vervangen en zal naar verwachting in 2022 in werking treden.
Conclusie
Gemeenten zijn niet verplicht om een (wijziging) exploitatievergunning/drank- en horecavergunning te publiceren. De rechten van belanghebbenden worden daarmee mogelijk geschaad, omdat ze zonder een bekendmaking van het besluit geen bezwaar kunnen maken. Indien belanghebbenden ontdekken dat ze een besluit/wijziging van een vergunning hebben gemist waarbij ze wel belang hebben, kunnen ze onder voorwaarden via de regeling van de verschoonbare termijnoverschrijding binnen 14 dagen alsnog een bezwaar maken. Het is aan de gemeente om te overwegen of ze open en transparant willen zijn en beslissen om alles te publiceren of niet. Met de komst van de Wet Open Overheid worden gemeenten verplicht en uitgedaagd om transparanter te zijn en daardoor meer te publiceren.