Mag een ondernemer in zijn bedrijf, op een bedrijventerrein, een (besloten) feest geven?
Deze maand gaan we in op de vraag of men op zijn of haar eigen bedrijventerrein een (besloten) feest mag vieren en welke regels van toepassing zijn. We kijken hiervoor o.a. naar de activiteit, het bestemmingsplan, de Alcoholwet en het Activiteitenbesluit. Wellicht is er een evenementenvergunning nodig als het niet aantoonbaar besloten is en zijn er nog andere vergunningen of ontheffingen noodzakelijk.
Evenement of besloten feest
Allereerst kijken we naar de activiteit. Feesten komen in verschillende soorten en maten voor en het is de vraag of iets een evenement is. Zo zijn er festivals, braderieën, concerten, kermissen, wijk- of straatfeesten en dus ook verjaardagsfeesten en bruiloften. In de model-APV wordt onder een evenement verstaan: “Elke voor publiek toegankelijke verrichting van vermaak.” Een evenement is dus een publieke activiteit en kan zowel binnen als buiten plaatsvinden. Voor het organiseren van een evenement is tenminste een evenementenvergunning nodig van de gemeente. Wordt er een evenement georganiseerd met minder risico wil een gemeente nog wel eens vergunningsvrij deze activiteiten toestaan. Die normen kan men beleidsmatig zelf vaststellen.
Bijvoorbeeld een activiteit met minder dan 150 personen zien sommige gemeenten als een klein evenement en er wordt dan volstaan met een melding.
Daarnaast zijn er feesten die worden gezien als een activiteit met een besloten karakter, uit jurisprudentie (ECLI:NL:RVS:1986:AM9214) blijkt dat er aan een aantal criteria moet worden voldaan voor er sprake is van een besloten karakter. Tot die criteria behoren onder andere:
Een feest met een besloten karakter is normaliter geen evenement en daarom is er dan ook geen evenementenvergunning benodigd. Stel dat men toch besluit om kaarten te verkopen of men kan spontaan binnenlopen, dan vervalt het besloten karakter en er is wel een evenementenvergunning nodig, omdat het feest dan voor een ieder toegankelijk wordt. Verder is een kanttekening op zijn plaats omdat uit jurisprudentie blijkt dat in juridische zin een besloten activiteit toch kan worden gezien als een evenement. Een aantal kenmerken zijn hierbij dan van belang:
Door voorgaande kenmerken kan namelijk de openbare orde en veiligheid in het geding komen. Indien dit het geval is, kan de gemeente dus beslissen dat er sprake is van een evenement, ook al gaat het in beginsel om een besloten feest of een klein evenement.
Locatie (bestemmingsplan)
Hoe zit het nu met besloten feesten en het bestemmingsplan? In beginsel is het organiseren van een besloten feest op eigen privéterrein toegestaan. Het voorgaande gaat wel gepaard onder de voorwaarde dat er geen overlast wordt veroorzaakt voor de omgeving en omwonenden moeten tijdig worden geïnformeerd. Spreken we over evenementen dan zijn er verschillende categorieën. Reguliere evenementen kunnen in het bestemmingsplan worden opgenomen. Gaat het om een evenement op een locatie waar volgens het bestemmingsplan evenementen niet mogelijk zijn, dan moet er ook worden gekeken of het evenement ruimtelijk relevant is. Er zijn verschillende categorieën evenementen:
Bij een evenement met een kortdurend en incidenteel gebruik van een perceel, vormt het bestemmingsplan geen belemmering. Volgens rechtspraak moet er niet te snel worden aangenomen dat er sprake is van kortdurend en incidenteel gebruik (AbRvS 1 juli 2015, nr. 201405760/1/A3, JM 2015, nr. 147). Alleen in uitzonderlijke gevallen zou hier sprake van kunnen zijn. In de meeste gevallen zal er sprake zijn van een niet incidentieel en/of langdurend evenement, en dan moet er wel een regeling in het bestemmingsplan worden opgenomen of met een omgevingsvergunning moet tijdelijk worden afgeweken van het bestemmingsplan. Rechtspraak toont aan dat een evenementenvergunning (APV) niet vanwege ruimtelijke belangen kan worden geweigerd. Belanghebbenden beschikken wel over de mogelijkheid om een handhavingsverzoek in te dienen wegens strijd met het bestemmingsplan. De gemeente moet dan alsnog optreden als het feest (ondanks een eventuele evenementenverguning APV) wordt georganiseerd in een ruimte, en/of op een locatie, strijdig met het bestemmingsplan (ABRS 02-04-1999, Gst. 1999, 7103). De strijdigheid met het bestemmingsplan kan op deze wijze toch tot gevolg hebben dat het evenement niet kan plaatsvinden.
Schenken van alcoholhoudende drank (Alcoholwet)
Bij verjaardagfeesten en evenementen wordt er nagenoeg altijd alcoholhoudende drank geschonken. In principe is er geen vergunning of ontheffing op basis van de Alcoholwet benodigd indien het feest volledig besloten is en dus geen evenement betreft. Het horecabedrijf kenmerkt zich door het bedrijfsmatig karakter en/of tegen betaling schenken van alcoholhoudende drank, dat is bij een besloten feest normaliter niet het geval. De VNG stelt dat een feest besloten is als alleen genodigden mogen komen, er geen entree wordt gevraagd en er gratis alcohol wordt geschonken. Blijkt het geen besloten feest en wordt er toch alcohol geschonken dan kan er sprake zijn van strijd met art. 25 van de Alcoholwet. In dit artikel staat namelijk beschreven dat het in beginsel verboden is voor degene, die een ruimte voor het publiek geopend houdt, om in die ruimte alcoholhoudende drank aanwezig te hebben en te nuttigen (zie ook art. 25 lid 2 van de Alcoholwet).
Een andere mogelijkheid is om een partijen-cateringbedrijf in te huren, zodat er in de betreffende ruimte door de partijen-cateringbedrijf alcoholhoudende drank kan worden geschonken. Een partijen-cateringbedrijf mag alleen verstrekken bij besloten partijen. Het inhuren van een partijen-cateringbedrijf wordt gezien als een activiteit die valt onder de omschrijving van een horecabedrijf in de zin van art. 1, lid 1 van de Alcoholwet. Als de activiteit onder partijen-cateringbedrijf valt, dan mag er bedrijfsmatig (als onderdeel van dienstverlening) alcoholhoudende drank worden geschonken zonder een vergunning of ontheffing. Uit art. 1 lid 1 van de Alcoholwet blijkt wel dat het van belang is dat de locatie waar de partijen-cateringbedrijf alcoholhoudende drank verstrekt, slechts incidenteel beschikbaar dient te zijn.
Dan is er ook nog de mogelijkheid van het aanvragen van een tijdelijke ontheffing voor de uitoefening van het horecabedrijf, op grond van artikel 35 van de Alcoholwet. Op basis van dit artikel kan men uitsluitend zwak-alcoholhoudende drank verstrekken voor gebruik ter plaatse. Verder dient de persoon die de leiding heeft minimaal 21 jaar te zijn en te voldoen aan de toets goed levensgedrag. De ontheffing kan maximaal voor twaalf aaneengesloten dagen verleend worden. Het is belangrijk om te weten dat een dergelijke ontheffing slechts mag worden verleend in het geval er sprake is van een bijzondere gelegenheid van tijdelijke aard. Jurisprudentie geeft aan dat het bijvoorbeeld gaat om tijdelijke evenementen zoals braderieën, jaarmarkten en dergelijke.
Geluidsnormen (APV en Activiteitenbesluit)
De geluidsnormen bij evenementen zijn op gemeentelijk niveau geregeld middels de APV of andere verordeningen en/of beleid. In sommige gemeenten kan voor reguliere horeca-inrichtingen een ontheffing worden verleent van het verbod op het overschrijden van de vastgestelde geluidsnormen. Voor een evenement is meestal een vergunning op grond van de APV nodig, de gemeente kan dan aanvullende voorschriften over het geluid opnemen in de vergunning. Dit gaat veelal over het maximaal toegestane geluidsniveau, tot welk tijdstip het geluid is toegestaan en welke controlemethoden worden toegepast. Begin en eindtijden van de geluidsnormen zijn vaak ook afhankelijk van de draagvlak van de omgeving (denk aan de frequentie en locatie). De geluidsnormen voor (besloten) feesten staan vaak beschreven in de APV, dit kan bijvoorbeeld geregeld zijn in een artikel over de melding van incidentele festiviteiten bij horeca inrichtingen. Daarnaast is het van belang dat men rekening houdt men de voorschriften over het geluid die volgen uit het Activiteitenbesluit.
Conclusie
Geconcludeerd kan worden dat een besloten feest in een bedrijfspand in de regel geen evenement is en als er niet bedrijfsmatig en/of tegen betaling alcoholhoudende drank voor gebruik ter plaatse wordt verstrekt er ook geen vergunning of ontheffing benodigd is. Dat laaste is ook slechts toegestaan bij 'bijzondere gelegenheden van zeer tijdelijke aard', volgt uit jurisprudentie. Geluid mag in 'alle varianten' geen overlast veroorzaken. Ook is van belang dat de openbare orde en veiligheid en de goede leefomgeving niet nadelig beinvloed worden. Het is namelijk van belang dat het feest niet leidt tot onevenredige overlast.