De Beleidsregels van de burgemeester
De burgemeester heeft in de Beleidsregels sluitingen en heropeningen Amsterdam bepaalt hoe hij gebruik maakt van zijn bevoegdheid om op grond van dit artikel woningen te sluiten. Hierin staat dat bij een woning in beginsel een sluitingstermijn van drie maanden wordt gehanteerd tenzij er in een woning binnen drie jaar voor de tweede keer drugs wordt aangetroffen. Dan kan een woning voor onbepaalde tijd worden gesloten. De belanghebbende kan een verzoek tot opheffing van de sluiting indienen, maar de burgemeester kan alleen in zeer bijzondere nieuwe omstandigheden over tot eerdere heropening van een woning.
Sluiting van een woning
Op 18 december 2020 heeft de burgemeester gelast een woning te sluiten voor onbepaalde tijd op grond van artikel 13b, eerste lid, van de Opiumwet. Hierbij heeft de burgemeester zich op het standpunt gesteld dat sluiting voor onbepaalde tijd in dit geval was aangewezen, vanwege de grote hoeveelheid drugs. Hierbij heeft hij meegewogen dat de woning feitelijk onbewoond was. De rechtbank oordeelde dat de burgemeester sluiting noodzakelijk mocht vinden.
Oordeel van de Afdeling
De Afdeling geeft aan dat een sluiting van een woning niet langer mag duren dan noodzakelijk vanwege de inbreuk op de rechten van de rechthebbenden op die woning. Hoe lang een woning gesloten moet worden is ter beoordeling aan de burgemeester. Hij dient daar, al dan niet op basis van beleid, vooraf een inschatting van te maken. In beginsel dient in het belang van rechtszekerheid een termijn te worden verbonden aan de sluiting van de woning. Dat de mogelijkheid bestaat om bij een sluiting voor onbepaalde tijd om heropening van de woning te vragen doet daar niet aan af.
Daarnaast staat in de Beleidsregel niet duidelijk omschreven wanneer een heropeningsverzoek kansrijk is en op welke wijze dat kan worden ingediend. Een ‘eerdere heropening’ in zeer bijzondere omstandigheden laat zich moeilijk rijmen met een sluiting voor onbepaalde tijd. In de Beleidsregels is wel omschreven in welke gevallen een reëel heropeningsverzoek kan worden gedaan, maar dit heeft geen betrekking op woningen en daar ging het in deze zaak juist om.
De Afdeling oordeelt dat sluitingen van een woning voor onbepaalde tijd, waarbij het initiatief tot heropening bij de rechthebbenden wordt neergelegd, terwijl zij niet weten wanneer zij daartoe een reëel en kansrijk verzoek kunnen doen in strijd is met de rechtszekerheid (en evenwichtigheid).
Enkel in uitzonderlijke gevallen, zoals bij recidive, kan een woning voor onbepaalde tijd worden gesloten. Ook in die gevallen zal de sluiting echter niet langer mogen duren dan voor het herstel van de openbare orde noodzakelijk is. Daartoe zal in het beleid of in het besluit een bepaald moment moeten worden opgenomen waarop de burgemeester het sluitingsbesluit zal heroverwegen. In het beleid of besluit dient een duidelijk beoordelingskader te worden opgenomen.
Wil je daarnaast nog meer lezen over de noodzakelijkheid van de sluiting? Zie dan punt 8.1 en 8.2 van de uitspraak.