In de beschikbare verkiezingsprogramma’s van PVV, CDA, SP, FvD, JA21, BBB, BIJ1 en BVNL lezen we niets over alcohol specifiek. In deze verkiezingsprogramma’s wordt gesproken over gezondheid en (verslavings)zorg in een bredere context.
Algemeen
Wat hebben andere partijen specifiek over alcohol in hun verkiezingsprogramma staan? De Partij voor de Dieren (PvdD) wil naast preventie streng handhaven op de bestaande leeftijdsgrens en net als GroenLinks-PvdA en ChristenUnie een verbod op reclame ten aanzien van alcohol. GroenLinks-PvdA wil geen samenleving waar jongeren onder de 18 jaar, die geen alcohol mogen drinken, alleen maar in de schaduw kunnen samenkomen waar geen sociale controle is. Zij bevorderen daarom meer uitgaansmogelijkheden in buurthuizen, sportverenigingen of horeca die wel toegankelijk voor jongeren zijn. De ChristenUnie wil de normalisering van alcoholgebruik terugdringen. Zij hameren expliciet op een scherpere leeftijdscontrole bij online alcoholverkoop en willen het niet meer mogelijk maken om alcohol via ‘buy now pay later’ op de pof te kopen.
D66 schrijft: "De beste kans op een gezond leven bestaat uit goed eten, voldoende beweging, niet roken en beperkte alcoholcomsumptie. (...) D66 wil de gezonde keuze de gemakelijke keuze maken." Om deze gezonde keuzes makkelijker te maken wil D66 de belasting op alcohol verhogen.
De ChristenUnie en Volt willen dat alcohol(gebruik) minder zichtbaar, beschikbaar en betaalbaar wordt. Volt noemt hierbij alcohol uit supermarkten te weren.
50PLUS beperkt zich tot een “actief en integraal ontmoedigingsbeleid voeren ten aanzien van alcohol, drugs, gokken en gamen”.
Mengformules en blurring
Hoe zit dat met mengformules en blurring? Enkele partijen hebben een duidelijk standpunt hieromtrent opgenomen. In het Coalitieakkoord uit 2021 van VVD, D66, CDA en ChristenUnie (kabinet Rutte IV) konden we nog lezen: “We staan mengformules toe door het reguleren van ‘blurring’ in winkelgebieden op een verantwoorde manier waarbij we streng toezien op alcoholmisbruik.’’
GroenLinks-PvdA benoemd in hun verkiezingsprogramma dat het voor winkeliers verboden is om alcohol te schenken. De PvdD heeft opgenomen: ‘’Mengformules zoals een wijntje bij de kapper blijven niet toegestaan.’’ Ook in het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie lezen we: ‘’Mengformules en blurring in het aanbod van detailhandel – denk aan het aanbieden van alcohol bij de kapper – blijft verboden.’’ Hiermee nemen zij een ander standpunt in dan tijdens hun deelname in het kabinet Rutte IV.
Het meest opmerkelijke ten aanzien van mengformules en blurring is eigenlijk het ontbreken (?) van een duidelijk standpunt hieromtrent in het verkiezingsprogramma van de VVD. In 2018 heeft voormalig Tweede Kamerlid Erik Ziengs namens de VVD een initiatiefvoorstel ingediend om mengformules toe te staan. Dit voorstel is op dit moment nog steeds in (voorbereiding op) behandeling bij de Tweede Kamer.
Het verkiezingsprogramma van de VVD beperkt zich in relatie tot de term ‘alcohol’ tot: “Een gezond leven. Bij roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik nemen we gerichte maatregelen zoals ‘welzijn op recept’, bij risicogroepen.’’ Daarnaast vindt de VVD dat de pakkans voor ‘drank- en drugsrijders’ omhoog moet. Er komen vaker gevangenisstraffen voor ‘drank- en drugsrijders’, in plaats van taakstraffen. Als het aan de VVD ligt wordt het weer mogelijk om een alcoholslot te plaatsen. Ook D66 is voorstander van een alcoholslot in auto's van zware overtreders.