Begin deze maand zijn er in Utrecht in één week tijd drie vrouwen neergestoken. In de straat waar alle drie de incidenten gebeurden, heeft de politie onderzoek gedaan en zij houdt er rekening mee dat de incidenten in verband staan met elkaar. Het komt vaker voor dat vrouwen in de openbare ruimte en tijdens het uitgaan disproportioneel vaak te maken hebben met onveiligheid. Voorbeelden van achtervolgingen, naroepen of het betasten van meisjes of vrouwen worden genoemd.
Gemeenten spelen een belangrijke rol bij de aanpak van geweld in de openbare ruimte en tijdens het uitgaan. Zij zijn verantwoordelijk voor de openbare orde en de veiligheid van de inwoners. Hiervoor hebben zij het netwerk en de juiste contacten om ook daadwerkelijk verandering in de situatie te kunnen brengen.
Programma Veilige Steden
Twintig gemeenten in Nederland zetten zich daarom extra in voor de veiligheid van meisjes en vrouwen door mee te doen met het programma Veilige Steden. De nadruk van dit programma ligt bij de veiligheid in de openbare ruimte en tijdens het uitgaan. Thema’s die bij dit programma centraal staan zijn sturen op resultaat, gendersensitiviteit en diversiteit die bestaat die bestaan binnen de groep ‘vrouwen en meisjes’. Bij diversiteit binnen de groep ‘vrouwen en meisjes’ kan er gedacht worden aan onder andere seksuele oriëntatie, leeftijd, culturele achtergrond of financiële situatie.
Eerder is in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (hierna: OCW) ondersteuning geweest van Regioplan. Regioplan bood ondersteuning in de vorm van het faciliteren van uitwisseling, kennis en advies en de website programmaveiligesteden.nl. In het begin van 2023 is het programma opnieuw opgestart. Het ministerie van OCW is de deelnemende gemeenten financieel gaan ondersteunen.
Movisie ondersteunt de gemeenten nu met kennis en praktische handvaten. Ze gaan ondersteuning bieden bij de samenwerkingsverbanden in de lokale aanpakken en het verdiepen van de huidige initiatieven. Samen met de gemeenten zullen zij de belangrijkste doelen voor de komende jaren bepalen. Hierbij zullen de eerder benoemde thema’s terugkomen. Ook zal Movisie het proces tussen de gemeenten onderling en tussen gemeenten en maatschappelijke organisaties begeleiden.
Een van de deelnemende gemeente is Amsterdam. Zij willen activiteiten en initiatieven inzetten die gericht zijn op de preventie van geweld tegen vrouwen. Acties en initiatieven zijn bijvoorbeeld buurtschouwen, weerbaarheidstrainingen en workshops om mannen en jongens te betrekken bij het tegengaan van geweld.
Nationale wetgeving seksuele misdrijven
De Tweede Kamer is akkoord gegaan met het wijzigen van de strafbaarstelling van verschillende vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag die ernstige aantasting van lichamelijke en seksuele integriteit vormen in het Wetboek van Strafrecht. De Eerste Kamer heeft op 9 oktober 2023 het verslag uitgebracht en wacht op dit moment op de nota op basis van het verslag. In het voorstel wordt er duidelijker omschreven om welke gedragingen bij verschillende omstandigheden (onvrijwillig of ongelijkwaardig) tot strafrechtelijke aansprakelijkheid leidt. Daarbij wordt de strafrechtelijke bescherming bij een aantal onderdelen bijvoorbeeld aanranding of verkrachting verruimd en bij bepaalde gedragingen de strafmaxima verhoogd. Eveneens worden de mogelijkheden verruimd om strafrechtelijke maatregelen te nemen tegen seksueel getint overlast gevend (veroorzakend) gedrag.
Deelnemen?
Op de website van programma Veilige Steden zijn de gemeenten benoemd die deelnemen aan het programma. Ook is daar informatie te vinden voor nog niet deelnemende gemeenten die wel interesse hebben.