Bedrijfsketens welke biologische producten willen produceren, verwerken, verpakken, importeren, verhandelen of opslaan moeten hiervoor een certificaat bezitten. Moeten de verkopers van de biologische producten op bijvoorbeeld een bio-markt ook in het bezit zijn van een certificaat?
SKAL
Biologisch is een wettelijk beschermde term. Een product is wettelijk pas biologisch als het is gecertificeerd volgens de geldende regelgeving. Certificeren kan alleen als het gehele productieproces aan wettelijke voorschriften voldoet. SKAL Biocontrole zet zich, in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken, als toezichthouder in voor aantoonbare betrouwbaarheid van biologische producten in Nederland. SKAL zorgt ervoor dat biologische producten ook daadwerkelijk aan de hiervoor vastgestelde wetgeving voldoen. Hiervoor zijn regels vastgelegd in het Skal-Reglement Certificatie en Toezicht welke in december 2012 is goedgekeurd door de Staatssecretaris van Economische Zaken.
Toezicht
Jaarlijks worden er rond de 5000 inspecties uitgevoerd in de biologische bedrijfssector. Men kan de producten welke door SKAL zijn gecontroleerd herkennen aan het EU logo op de verpakking. Naast de jaarlijkse inspecties wordt ook risicogericht toezicht gehouden. Risicogericht toezicht begint met het verzamelen van informatie over de historie van een bedrijf, de grootte van de impact op de markt, of het bedrijf naast biologische producten ook niet-biologische producten heeft en of er vrijwillige deelname is aan een biologisch kwaliteitssysteem. Negatieve uitkomst van de uitgevoerde inspectie kan tot resultaat hebben dat het bedrijf zonder biologisch keurmerk op de markt komt.
Daarnaast wordt ook toezicht gehouden op import van producten. Er wordt gekeken of de leverancier in het land van herkomst onder controle staat, of de controlerende partij daar ook daadwerkelijk voor bevoegd is en of het biologische paspoort van de producten in orde is.
Massabalans
Wanneer een inspectie wordt uitgevoerd bij niet-landbouwbedrijven is massabalans het uitgaanspunt. Dit staat voor het kunnen aantonen, in een relatief korte periode, wat er aan biologische producten is gekocht en geproduceerd. Opeenvolgend leidt dit naar de aankoop van de grondstoffen van de producten. Als men biologische producten wil verkopen moeten deze grondstoffen ook bij biologisch gecertificeerde bedrijven zijn aangekocht. De bedrijven die de grondstoffen leveren worden vervolgens ook geïnspecteerd wat resulteert in een volledige onder toezicht staande keten. In het geval dat het gaat om enkel en alleen een handelskantoor, zullen zij moeten kunnen aantonen dat hetgeen dat ze verkocht hebben gekoppeld is aan de aankoop.
Marktverkoop van bio-producten
Biologische producten mogen niet zondermeer worden verkocht. Wanneer er bijvoorbeeld een markt wordt georganiseerd waarbij men biologische producten wil verkopen, dan dienen deze producten afkomstig te zijn van erkende bedrijven. Het is immers zo dat ieder bedrijf dat biologische producten produceert, verwerkt, verpakt, importeert, verhandelt of opslaat hiervoor gecertificeerd dient te zijn. In de verordening inzake biologische producten zijn de volgende definities van toepassing:
- "biologisch": afkomstig van of verband houdend met biologische productie.
- "biologische productie": het gebruik van productiemethoden die in overeenstemming zijn met de in deze verordening vastgestelde voorschriften, in alle stadia van de productie, bereiding en distributie.
Alle bedrijven in de keten van biologische producten moeten zijn gecertificeerd. Echter, uitzondering op de regel zijn winkels die verpakte producten rechtstreeks aan de eindconsument verkopen. In artikel 28.2 van de verordening inzake biologische producten staat dat de lidstaten marktdeelnemers die deze producten direct aan de eindconsument of eindgebruiker verkopen vrij kunnen stellen van het controlesysteem mits deze marktdeelnemers deze producten niet produceren, bereiden of opslaan op een plaats die geen verband houdt met het verkooppunt, of dergelijke activiteiten niet aan een derde partij hebben uitbesteed. Voor rechtstreekse verkoop van verpakte biologische producten aan de eindconsument hoeft men dus niet in het bezit te zijn van een SKAL-certificaat.