In mei 2015 heeft de Onderzoeksraad voor Veiligheid het rapport ''Monstertruck ongeval Haaksbergen'' gepubliceerd. Daarnaast hebben de Inspectie Veiligheid en Justitie en de Inspectie voor de Gezondheidszorg in februari 2016 hun derde onderzoek naar publieksevenementen gepresenteerd; ''Meer aandacht nodig voor veiligheid en gezondheid bij publieksevenementen''. Wat zijn de mogelijke verbeterpunten?
Evenementenveiligheid?
Het begrip van veiligheid in verhouding tot evenementen en in relatie tot het plaatselijk bestuur lijkt misschien voor zich te spreken. Het kan echter nooit kwaad eens terug te komen op het staatsrechtelijke uitgangspunt. Inwoners van Nederland mogen verwachten beschermd te worden tegen gevaren waar zij zichzelf niet tegen kunnen wapenen. Bezoekers van een evenement mogen er dan ook op vertrouwen dat zij beschermd worden tegen de risico's welke zich mogelijk voordoen bij een evenement. Toch is dit vertrouwen niet vanzelfsprekend gerechtvaardigd.
Een terugblik op Haaksbergen
Het is niet de eerste keer dat wij schrijven over Haaksbergen. De dramatische afloop van het ongeval gaf reden tot uitgebreid onderzoek wat tevens niet onbesproken is gebleven. In het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid wordt bijzondere aandacht besteed aan de verlening van de evenementvergunning. De Onderzoeksraad constateerde dat het jaarlijks herhaalde evenement zich in toenemende mate risicovol ontwikkelde. Met name het afsluitende onderdeel – waarin het ongeluk plaatsvond – werd steeds spectaculairder ingevuld. Het veiligheidsrisico nam toe, maar werd niet als zodanig onderkend.
Gezondheidsbescherming & veiligheid in het kort
De Inspectie Veiligheid en Justitie en de Inspectie voor de Gezondheidszorg presenteerde in februari 2016 hun derde onderzoek naar publieksevenementen. Uit de conclusies blijkt tenminste dat er alleen uit evenementen kan worden geleerd, wanneer deze kritisch worden geëvalueerd en die resultaten ook worden meegenomen naar toekomstige evenementen. In het onderzoek leggen de Inspecties tevens de nadruk op de belangen van het delen van kennis. Daarnaast kan het vaststellen van doelstellingen voor veiligheid en gezondheid in evenementenbeleid bijdragen aan het inzichtelijk maken van de afwegingen.
Ruimte voor verbetering?
De aanbevelingen uit met name het laatste onderzoek laten zien dat er nog heel wat te verbeteren valt:
- Staan in het evenementenbeleid voldoende concrete doelstellingen voor veiligheid en gezondheid?
- Zijn de afwegingen van veiligheid- en gezondheidsrisico's voldoende inzichtelijk in het beleid?
- Zijn de rol en de verantwoordelijkheid van de organisatoren duidelijk omschreven in het beleid?
- Worden de adviezen van hulpverleningsinstanties en/of de veiligheidsregio nadrukkelijk betrokken in het vergunningverleningsproces?
Zijn de processen goed afgestemd tussen toezicht, handhaving en de vergunningverlening?
Hoe is de kwaliteit van de evaluatie van evenementen en worden de uitkomsten voldoende gedeeld en als input gebruikt voor de volgende editie?
Deze vragen vereisen een kritische blik naar interne processen, kennis en uitvoering. In de onderzoeken worden voldoende aanknopingspunten gegeven om de verbeterslag te maken. De vraag is of lokale besturen onderkennen dat het ook bij hun eigen gemeente aan de orde is; de sence of urgency dus. Een eerste beantwoording – intern of met behulp van een competente externe partij – kan daarentegen wel een startpunt zijn om de processen en het beleid met een frisse blik te analyseren, waar nodig te verbeteren en veiligheid- en gezondheidsrisico's te beperken.