De ondertekening van het Nationaal Preventieakkoord heeft voor de horeca niet alleen een impact op het rookgedrag van mensen maar ook op alcoholgebruik. Koninklijk Horeca Nederland zegt hierover: ‘Op het gebied van alcoholgebruik zetten we ons in de horeca al langer in om de naleving van de leeftijdsgrens te verbeteren. Wij vinden het goed dat jongeren onder de 18 jaar niet drinken. Nu ligt de naleving op 26,6% in de horeca en het streven is om dat percentage naar 100% te krijgen. De Rijksoverheid wil samen met de partijen in het Nationaal Preventieakkoord dat jongeren en zwangere vrouwen in 2040 geen alcohol meer drinken en dat het aantal volwassen Nederlanders dat teveel alcohol drinkt daalt van 8,8 % naar maximaal 5%.
Maatregelen preventieakkoord
Om deze percentages te verlagen zijn er een aantal maatregelen opgesteld tegen alcoholgebruik. In 2040 mag alleen nog bij bepaalde gelegenheden drank worden geschonken. Daarnaast moet drankgebruik taboe worden als kinderen en jongeren aan het sporten zijn. Door de deelnemers aan het Preventieakkoord is besloten dat al het drankgebruik door jongeren onder de achttien jaar en door zwangere vrouwen als problematisch wordt gezien.
De volgende maatregelen moeten het alcoholgebruik gaan verlagen:
- Supermarkten mogen niet meer stunten met alcoholprijzen;
- Inzet van zeventien jarige testkopers om toezicht te houden op de leeftijdscontroles in winkels;
- Het afschaffen van happy hours en het afschaffen van meters bier in sportkantines;
- Bij jeugd(sport)wedstrijden wordt geen alcohol meer geschonken in kantines;
- Voorlichting op scholen over alcoholgebruik door deskundigen en ouders daarbij betrekken;
- De Nederlandse Brouwers, scholen en universiteiten gaan in overleg met studentenverenigingen;
- Onderzoek naar de invloed van alcoholreclames op jongeren en de reclames verminderen Vóór 2021 komen de fabrikanten en verstrekkers met oplossingen hiervoor;
- Afspraken maken met ‘Social Media’ om alcoholreclame af te schermen voor jongeren;
- Geen alcoholreclame langs sportvelden en minder reclame bij sportevenementen;
- Voorlichtingsgesprekken met zwangere vrouwen door artsen en verloskundigen. In 2022 heeft 70% van de verloskundigen een training gevolgd om alcoholgebruik bespreekbaar te maken bij zwangere vrouwen;
- Cursussen voor iedereen die alcohol schenkt om hiermee te stoppen bij overmatig alcoholgebruik.
Maatregelen blijken onvoldoende voor waarmaken van ambities
Uit een eerste beoordeling door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (hierna: RIVM), blijkt dat het huidige pakket aan maatregelen tot een kleine afname van (problematisch) alcoholgebruik zal leiden. Deze afname komt echter niet in de buurt van de ambities. Dit geldt ook bij problematisch alcoholgebruik bij jongeren en zwangere vrouwen.
Het RIVM stelt ‘Wanneer we het pakket aan voorgenomen acties en doelstellingen leggen naast de maatregelen die door de Interdepartementaal Beleidsonderzoek naar wetenschappelijk Onderzoek (IBO)-werkgroep als effectief zijn beoordeeld (grote accijnsverhogingen, beperkingen van tijd en locatie van verkoop en intensieve persoonlijke begeleiding bij gedragsverandering) zien we dat deze niet of nauwelijks worden ingezet’.
Ook valt op dat de voorgestelde acties vooral in termen van proces en weinig in termen van output zijn geformuleerd. Hierdoor is de impact op alcoholgebruik niet kwantificeerbaar. We concluderen dat het pakket aan voorgestelde acties en maatregelen onvoldoende is om de ambities te realiseren. Of er als gevolg op deze beoordeling andere maatregelen zullen volgen is nog niet bekend. We houden u op de hoogte van de ontwikkelingen.