Overtreding van de leeftijdsgrens 18- kan men uit drie verschillende invalshoeken bekijken. In dit artikel gaan wij in op de grondslag en afhandeling vanuit deze drie invalshoeken:
1) Overtreding begaan vanuit een horecabedrijf;
2) Strafbaar feit begaan door een minderjarige;
3) Strafbaar feit begaan door een meerderjarige.
1) Overtreding begaan vanuit een horecabedrijf
Artikel 20, eerste lid van de Alcoholwet, bepaalt dat er bedrijfsmatig geen alcoholhoudende drank aan een minderjarige mag worden verstrekt of aan meerderjarige personen als de alcoholhoudende drank kennelijk bestemd is voor een minderjarige. Volgens het tweede lid van dit artikel geschiedt de vaststelling van de leeftijd van de persoon aan de hand van een identiteitsdocument zoals bedoeld in de Wet op de identificatieplicht. De vaststelling van de leeftijd mag achterwege blijven indien de persoon onmiskenbaar de leeftijd van achttien jaar heeft bereikt.
Door een wijziging in de Alcoholwet kan de gemeente nu op basis van artikel 25g Alcoholwet bij gemeentelijke verordening bepalen dat op vervoermiddelen die bestemd zijn voor het vervoer van personen en waarop bedrijfsmatig of anders dan om niet alcoholhoudende drank wordt verstrekt, een medewerker aanwezig moet zijn die beschikt over voldoende kennis en inzicht in sociale hygiëne (artikel 8, derde lid Alcoholwet). Indien de gemeente besluit dit in een gemeentelijke verordening te regelen dan verplaatst de verantwoordelijkheid voor het toezicht en handhaving op dit vlak van de NVWA naar de betreffende gemeente toe. De burgemeester krijgt op grond van artikel 44a, tweede lid Alcoholwet de bevoegdheid om middels een bestuurlijke boete op te treden tegen overtreding van de leeftijdsgrens op een vervoermiddel binnen zijn gemeente. Dit onderwerp is ook kort besproken in ons artikel van 15 juni 2021.
2) Strafbaar feit begaan door minderjarige
Op grond van artikel 45 Alcoholwet is het een minderjarige verboden om alcoholhoudende drank te bezitten. Dit verbod geldt in de openbare ruimte en voor publiek toegankelijke ruimtes. Hier kunnen boa’s domein I en politieagenten strafrechtelijk tegen optreden middels een boete of halt-verwijzing. Dit doen zij in het gebied waarin zij zijn tewerkgesteld.
3) Strafbaar feit begaan door meerderjarige
Vanaf 1 juli kennen we een nieuw strafrechtelijk verbod, namelijk artikel 45a Alcoholwet. Op basis van dit artikel kan een meerderjarige persoon worden bekeurd voor het doorgeven van alcoholhoudende drank aan minderjarige. Het doorgeven van alcoholhoudende drank aan minderjarige wordt ook wel aangegeven met de term wederverstrekking. Het gevolg is dat er nu drie 'boetes' kunnen worden uitgedeeld. Naast de boetes voor de (directe) verstrekker bijvoorbeeld een horecabedrijf en een boete voor de minderjarige die de alcohol in ontvangst neemt, kan nu ook de meerderjarige een boete krijgen voor het doorgeven van drank aan een minderjarige.
Wie zijn belast met de toezicht en handhaving?
Verschillende toezichthouders zijn belast met de taak van toezicht en handhaving van de leeftijdsgrens. De gemeentelijke toezichthouder houdt toezicht op de naleving van deze bepalingen in inrichtingen binnen de gemeente waarvoor hij is aangewezen en eventueel vervoersmiddelen als dit in een gemeentelijke verordening is geregeld. De burgemeester kan handhaven op grond van artikel 44a Alcoholwet. De NVWA houdt toezicht op deze bepalingen op vervoersmiddelen, legerplaatsen en lokaliteiten en luchthavens (artikel 1 lid 3 Alcoholwet), dit komt voort uit de bevoegdheid van de minister in artikel 44aa Alcoholwet.
Vereisten om te kunnen handhaven op grond van de Alcoholwet
Wil een toezichthouder de Alcoholwet kunnen handhaven op grond van artikel 20 Alcoholwet moet de toezichthouder beëdigd zijn als boa domein I of II, het examen Drank- en Horecawet of (vanaf februari 2022) het examen Alcoholwet hebben behaald en zijn aangewezen door de burgemeester. Een boa domein I of politieagent kan, zonder toezichthouder Alcoholwet te zijn, wel handhaven op artikel 45 en 45a Alcoholwet. Zij hoeven dan niet het examen te hebben afgelegd.